Najciekawsze projekty na shortliście EU Mies Award 2024

 

Ogłoszona niedawno shortlista 40 najlepszych obiektów według EU Mies Award 2024 ukazuje kierunek, w jakim zmienia się globalne postrzeganie architektury. Na głównym planie coraz odważniej pojawiają się takie aspekty jak: koegzystowanie w harmonii z okoliczną naturą, dostrzeganie różnorodności potrzeb czy więziotwórcza rola przestrzeni publicznej. Zapraszamy do zapoznania się z subiektywnym wyborem 16 najciekawszych nominacji zdaniem Marcina Szczeliny – redaktora naczelnego „Architecture Snob”.

 

Reggio School

Andrés Jaque / Office for Political Innovation

 

Projekt, który jest wizytówką holistycznie postrzeganej ekologii – symbiozy środowiska, żywych istot, materiałów, zarządzania i pedagogiki. Całość spaja przemyślana oraz empatyczna architektura. Szkoła powstała dzięki międzypokoleniowym konsultacjom: z nauczycielami, rodzicami i uczniami. Uwzględnia tym samym różne punkty widzenia i potrzeby. Reggio School jest otwarte na okoliczną naturę i zachęca do zajęć na zewnątrz. Przyroda staje się tu przestrzenią interakcji międzypokoleniowych.

 

Photos/Zdjęcia: José Hevia

 

Lonja Wetlands Wildlife Observatories and Visitor Centre

roth&čerina

 

Mokradła Lonja to unikalny chroniony krajobraz, a dostęp do niego zapewniono dzięki przemyślanej sieci punktów wejściowych, obserwatoriów oraz centrum dla zwiedzających. Zaproponowana infrastruktura w naturalny sposób dostosowuje się do ciągłych radykalnych zmian związanych z porami roku oraz integruje świat ludzi ze światem natury. Centrum Osekovo jest przestrzenią, w której można zyskać wiedzę o florze, faunie i dziedzictwie kulturowym całego obszaru.

 

Photos/Zdjecia: Marko Mihaljević

 

Bivouac Fanton

DEMOGO

 

Bivouac Fanton to poszukiwania rozwiązań funkcjonalnych oraz wywoływanie głębokiej relacji pomiędzy człowiekiem a naturą. Projekt opiera się na dostosowaniu się do ukośnej przestrzeni i poszukiwaniach równowagi, która zapewni komfort w niekorzystnej budowie góry. Proces powstawania budynku ma 3 kluczowe elementy: zakotwiczenie, zawieszenie i osiedlenie, a samo projektowanie architektury na tego typu terytorium kieruje uwagę na relację człowieka z otaczającym go krajobrazem. Projekt pokazuje, jak mieć minimalny wpływ na górskie dziedzictwo Dolomitów, przy jednoczesnym zapewnieniu gościom bezpiecznego azylu, chroniącego przed niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi.

 

Photos/Zdjęcia: Iwan Baan

 

Nursery. 1306 plants for Timișoara

MAIO, Nomadic Studio, Studio Peisaj

 

To instalacja ze szkółką drzew oraz przestrzeniami do dyskusji publicznych, która znajduje się w spornym punkcie miejscowości – w miejscu, gdzie w 1989 roku wybuchła rewolucja. Kiedy rośliny osiągną odpowiednią wysokość, zostaną rozsadzone (na życzenie mieszkańców) w całym mieście. Projekt zwraca uwagę na zieleń jako czynnik regulujący miejski klimat w obliczu katastrofy ekologicznej. Dodatkowo zapewnia zwiększenie zatrudnienia w placówkach publicznych. Kiedy szkółka zostanie zdemontowana, nastąpi posadzenie nowych roślin, wybranych w dialogu z obywatelami i instytucjami miejskimi.

 

Photos/Zdjęcia: Marius Vasile

 

Escadinhas Footpaths

Paulo Moreira Architectures, Verkron Art Collective

 

Sieć ścieżek dla pieszych łączy słabo skomunikowaną z okolicą pagórkowatą dzielnicę Monte Xisto z rzeką Leça w Matosinhos, stając się tym samym pomostem pomiędzy architekturą, sztuką i przyrodą. Niskobudżetowy projekt pokazuje, jak niewielkim nakładem pozytywnie transformować miejską tkankę – w tym przypadku rewitalizacji poddano schody prowadzące na Rua das Escadinhas. Odbudowano także stare ruiny i przekształcono je w część wypoczynkową, która jest otoczona przez naturę i stała się miejscem więziotwórczych spotkań towarzyskich. Efekt końcowy nadaje całości walorów artystycznych.

 

Photos/Zdjęcia: Ivo Tavares Studio

 

Targ Blonie_Food Market

Pracownia Architektoniczna Aleksandra Wasilkowska

 

Otwarty rynek, który został odrestaurowany, jest zlokalizowany na terenie gminy Błonie pod Warszawą. Targ od wielu lat jest miejscem, w którym można zaopatrzyć się w niedrogie i jakościowe produkty od lokalnych producentów. Gmina zdecydowała się na jego remont ze względu na złe warunki sanitarne oraz brak odpowiedniej infrastruktury. Nowo powstała hybryda parkowo-bazarowa wpływa korzystnie na mikroklimat, wzmacnianie mikroprzedsiębiorczości oraz odporności samego miasta, która staje się coraz ważniejsza w czasach kryzysów – żywnościowych czy klimatycznych.

 

Photos/Zdjęcia: Nate Cook

 

Black Slavonian eco pig farm

SKROZ ARCHITECTURE

 

Ekologiczne gospodarstwo powstało jako odpowiedź na potrzeby tradycyjnego rolnictwa oraz z chęci zwiększenia populacji autochtonicznej chorwackiej rasy świń, która w XX wieku została uznana za zagrożony gatunek. Przy wyborze materiałów brano przede wszystkim pod uwagę odporność wszystkich elementów  mających kontakt ze zwierzętami, w których naturze leży to, aby kopać i gryźć wszystko, na co tylko napotkają. Postawiono na surowy i wodoodporny beton, nad którym rozstawiono drewnianą konstrukcję i ocynkowane przegrody stalowe. Z zewnątrz budynek pokryto dębową elewacją, a na dachu zastosowano tradycyjną płaską dachówkę. Jego wygląd wpisuje się w lokalność wiejskiego regionu i budowlane dziedzictwo.

 

Photos/Zdjęcia: BOSNIĆ+DOROTIĆ

 

Tbilisi Urban Forest (Narikala Ridge Forest)

Ruderal

 

Projekt ponownego sadzenia lasu miejskiego został zainicjowany przez władze miasta Tbilisi w Gruzji w 2020 r. Postawiono na różnorodność biologiczną gatunków endemicznych i przystosowanych do klimatu. Koncept innowacyjnego podejścia do zalesiania miast integruje ekologię, technologię i estetykę na 700 hektarach powierzchni. Miejski las ma zwiększać różnorodność biologiczną, odporność na zmiany klimatyczne oraz zapewniać nowe możliwości w zakresie rekreacji i odpoczynku dla obywateli i turystów. Rośliny są rozmnażane w gruzińskich szkółkach, a wykorzystuje się lokalne zasoby nasion – takie podejście wspiera lokalność i zmniejsza ślad węglowy. Zalesianie uwzględnia także rośliny ochronne, które zwiększają przeżywalność nowych sadzonek.

 

Photos/Zdjęcia: Ruderal

 

Light Rail Tunnel

allmannwappner

 

Ten projekt łączy ze sobą 7 stacji kolei miejskiej w centrum Karlsruhe, które zostały przeniesione pod ziemię. Każda z nich jest unikatowa i zdeterminowana lokalizacją zewnętrzną. W koncepcie wyróżniono 2 kategorie przestrzeni – strefy przejściowe i wyciszające poczekalnie peronowe. Te drugie charakteryzują się zastosowaniem tego samego materiału na sufitach, ścianach i podłogach, dzięki czemu uwaga użytkowników jest skupiona na pociągach i symbolach w przestrzeni. Istotne w projekcie jest też oświetlenie zaprojektowane przez Ingo Maurera – 3 linie przypominają delikatne nuty symfonii.

 

Photos/Zdjęcia: Brigida Gonzalez

 

IKEA Vienna western station / IKEA – the good neighbour in the city

Querkraft

 

Budynek został na tyle dobrze zintegrowany z komunikacją publiczną, że wokół budynku nie przewidziano ani jednego miejsca parkingowego – w ich miejscu zasadzono za to 160 drzew. Duża ilość zieleni na elewacjach, dająca cień zewnętrzna powłoka (przypominająca zestaw półek) oraz taras na dachu sprawiają, że otoczenie dobrze radzi sobie w konfrontacji z miejskimi upałami. Budynek wpisuje się w formowanie się żywego i ekologicznego miasta jako większej całości. IKEA zajmuje tutaj dolne piętra, a Jo&Joe Hostel dwa ostatnie, dzięki czemu obiekt tętni życiem przez całą dobę.

 

Photos/Zdjęcia: Heausler, Hertha Hurnaus

 

Open air swimming pool FLOW

Decoratelier Jozef Wouters; POOL IS COOL

 

To tymczasowy basen zewnętrzny, który powstał z inicjatywy oddolnej organizacji POOL IS COOL. Jest nie tylko przestrzenią do aktywnego wypoczynku, ale przede wszystkim manifestem zwracającym uwagę na brak miejsc do pływania na świeżym powietrzu w Brukseli. Projekt ma być argumentem przekonywującym miejskie władze, aby zainwestowały w stałe projekty tego typu – bezpieczne, integracyjne i zapewniające możliwość ochłodzenia się w lato. Przy kompaktowym basenie (17×7 m) znajdują się przebieralnie, prysznice oraz wielopoziomowe tarasy słoneczne. Projekt wdrożył ekologiczny system oczyszczania wody za pomocą filtrów roślinnych.

 

Photos/Zdjęcia: Annemie Augustijns

 

Plato Contemporary Art Gallery

Robert Konieczny KWK Promes

 

W tym projekcie zabytkowy budynek starej rzeźni w czeskiej Ostrawie został przetransformowany w inkluzywną galerię sztuki współczesnej. Miejsce posiada możliwość otwierania sal wystawowych bezpośrednio na zewnątrz dzięki 6 obrotowym ścianom, co stwarza nowe możliwości ekspozycyjne. Skażona wcześniej przestrzeń dookoła niego stała się z kolei bioróżnorodnym parkiem z łąkami kwiatowymi oraz zbiornikami retencyjnymi. Dzięki temu obiekt uwrażliwia nie tylko na sztukę, ale także na środowisko naturalne.

 

Photos/Zdjęcia: Juliusz Sokołowski, Jan Antos, Jakub Certowicz

 

Floating University Berlin

Floating e.V. Association

 

To miejsce nauki o przyrodzie, które znajduje się w zbiorniku retencyjnym zanieczyszczonej wody deszczowej na terenie byłego berlińskiego lotniska Tempelhof. Jego dorzecze to część miejskiej infrastruktury wodociągowej oraz schronienie dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Obiekt na nowo definiuje miejską infrastrukturę wodną, zwracając uwagę na to, że potrzebuje ona do prawidłowego funkcjonowania zaangażowania społecznego. Jego architektura żyje własnym życiem – jest cyklicznie budowana, dekonstruowana i odbudowywana.

 

 
Day centre for young people with autism spectrum disorder

AV62 Arquitectos

 

Ośrodek dziennej opieki dla młodych osób znajdujących się w spektrum autyzmu charakteryzuje się sporą przestrzenią zewnętrzną, która zachęca do aktywności w ogrodzie. Architektura obiektu uczy świadomości ekologicznej, szacunku dla środowiska naturalnego oraz zrównoważonego rozwoju. Integruje osoby znajdujące się w spektrum autyzmu oraz przygotowuje je do rozpoczęcia ich ścieżki zawodowej w przyszłości. 

 

Photos/Zdjęcia: Jose Hevia

 

LIVING IN LIME – 42 social housing in Son Servera

peris+toral.arquitectes

 

Kompleks mieszkalnictwa socjalnego został zainspirowany ludową architekturą. Do jego budowy wykorzystano lokalne i ekologiczne materiały, redukując tym samym w znaczący sposób ślad węglowy. Projekt motywuje do zrównoważonego rozwoju – łączy strategie środowiskowe ze społecznymi. Ogólnodostępne patia i ogrody stanowią przestrzeń do integracji ze współmieszkańcami. Mają też dodatkową zaletę – poprawiają właściwości termodynamiczne budynków.

 

Photos/Zdjęcia: Jose Hevia