Aleksandra Wasilkowska z Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

Aleksandra Wasilkowska została wyróżniona Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kategorii Architektura i Przestrzeń. Nagrodę wręczyła minister Hanna Wróblewska podczas gali w Studiu S-3 TVP3 Kraków. Doceniono jej wyjątkowe podejście do projektowania przestrzeni, łączące architekturę z naukami społecznymi i artystycznymi.

 

 

Kapituła nagrody uzasadniła swój wybór interdyscyplinarnym charakterem projektów laureatki. Wasilkowska nie tylko projektuje budynki, wnętrza i wystawy, ale także eksperymentuje z formami, które angażują społeczności lokalne. Jej prace odpowiadają na problemy współczesnych miast i ludzi w nich żyjących. Korzysta z socjologii, psychologii społecznej oraz badań nad miastem jako organizmem społecznym. Projekty Wasilkowskiej można było oglądać na prestiżowych wystawach, takich jak Biennale Architektury w Wenecji czy w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. Wasilkowska postrzega miasto jako przestrzeń, w której istotne są samoorganizacja, mechanizmy zbiorowej podświadomości i partycypacja mieszkańców.

 

Aleksandra Wasilkowska to architektka, która od lat poszerza granice swojego zawodu. Jej prace obejmują zarówno klasyczne projekty architektoniczne, jak i działania na pograniczu sztuki i urbanistyki. Interesują ją przede wszystkim nowe sposoby myślenia o przestrzeni publicznej, które wpływają na życie ludzi. W swoich projektach zwraca uwagę na relacje między ludźmi a otaczającą ich przestrzenią. To artystka, która stawia pytania i zaprasza do dyskusji o kształcie współczesnych miast. W wywiadzie dla Architecture Snob tłumaczy: „Targowiska są brzuchem miasta. Jesteśmy tym, co jemy. Nasze wybory żywieniowe zależą również od planowania przestrzennego i dostępu do lokalnych sklepów czy warzywniaków. Dieta mieszkańców powinna być równie ważnym tematem miejskiego planowania, jak czyste powietrze, mieszkalnictwo czy transport publiczny. Infrastruktura związana z żywieniem, tak jak zdrowie publiczne, nie powinna być pozostawiana tylko wolnemu rynkowi. Bazary, miejskie farmy i spółdzielcze giełdy spożywcze powinny być wpisane do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, żeby kupcy i drobni rolnicy mieli stabilne miejsca pracy, a mieszkańcy łatwy dostęp do zdrowego i taniego jedzenia. W pandemii i po inwazji Rosji na Ukrainę przekonaliśmy się na własnej skórze, jak ważne jest skracanie łańcuchów dostaw. Jednocześnie rolnictwo przestawia się na model przemysłowej produkcji i coraz mniej jest rolników sprzedających swoje produkty bezpośrednio na lokalnych bazarach. Targi powoli znikają z mapy wielu miast, przestają być konkurencyjne w obliczu niskich cen dyskontów. W Polsce wiele bazarów, które mają swoje korzenia w latach 90-tych, zbliża się do śmierci technicznej. Warunki sanitarne są nieakceptowalne, handel przenosi się do internetu. Potrzebna jest więc synergia między polityką żywieniową a urbanistyką. Jednocześnie wiem jak trudna jest modernizacja czy regeneracja istniejących targowisk, zmiany rodzą konflikty. Ważne jest więc żeby chronić te bazary, które działają, a jeśli je remontować to najlepiej wieloetapowo. Marzy mi się, żeby w centrum Warszawy na Placu Defilad obok Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Teatru Rozmaitości powstało w nowej i pięknej formie nowoczesne targowisko.”

 

 

Wyróżnienie Wasilkowskiej jest znakiem uznania dla architektury, która wychodzi poza standardowe schematy. Jej prace pokazują, że architektura może wpływać na jakość życia i zmieniać sposób, w jaki myślimy o przestrzeni. To także dowód na to, że w Polsce docenia się twórców, którzy eksperymentują i poszukują nowych rozwiązań.

 

Aleksandra Wasilkowska jest bohaterką okładki najnowszego numeru magazynu Architecture Snob. Numer dostępny jest w salonach Empik. Zapraszamy do poznania jej twórczości i sposobu myślenia o architekturze. Gratulujemy laureatce oraz wszystkim nagrodzonym.